ABD Kongresi'nin Temsilciler Meclisi, İsrail'in askeri destek mekanizmasını genişleten gizli bir düzenlemeyi ele almayı planlıyor. "WRSA-I" adı verilen sistem, Kongre onayı olmadan silah transferine olanak tanıyor ve bu durum, birçok uzman tarafından tartışmalı bir konu olarak değerlendiriliyor. Gazze’deki insan hakları ihlalleri ve savaş suçları bağlamında, bu mekanizmanın nasıl kullanılacağına dair endişeler artmakta.
WRSA-I Mekanizması Nedir?
ABD’nin "War Reserve Stock for Allies–Israel" (Müttefikler İçin Savaş Rezerv Stoku – İsrail) olarak bilinen WRSA-I mekanizması, İsrail’in silah stokunu sınırsız hale getirmek için tasarlanmıştır. Bu sistem, Kongre denetiminden bağımsız olarak çalışmakta ve Tel Aviv yönetiminin ihtiyaç duyduğu silahları doğrudan almasına olanak sağlamaktadır. Ödemeler ise daha sonra gerçekleştirilmektedir. Eski Dışişleri yetkilisi Josh Paul, bu mekanizmanın şeffaflık açısından sorunlu olduğunu belirterek, "İsrail, kamyonlarıyla istediği silahı alabiliyor" şeklinde değerlendirmelerde bulunmuştur.
Kongre Denetimi ve Yeni Düzenlemeler
Yeni yasa tasarısı, 2024 yılında kabul edilen ve yıllık 200 milyon dolarlık limitleri kaldıran düzenlemenin üzerine inşa edilmektedir. Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Brian Mast tarafından hazırlanan teklif, artık herhangi bir değer sınırlaması olmaksızın silah transferine izin verecektir. Daha önce, eski ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin silah transferlerini küçük paketlere bölerek Kongre bildirim eşiğini aşmayı hedeflediği öne sürülmüştü. Bu durum, Gazze'ye yönelik hava saldırılarında kullanılan mühimmatların çoğunun kamuoyuna açıklanmadan İsrail’e ulaştırılmasına yol açmıştır.
ABD-İsrail Silah Anlaşmaları
ABD ile İsrail arasındaki en kapsamlı askeri anlaşma, 2016 yılında imzalanan Memorandum of Understanding (MOU) ile sağlanmıştır. Bu anlaşma gereği, 2019-2028 yılları arasında İsrail’e toplam 38 milyar dolarlık askeri yardım yapılması taahhüt edilmiştir. ABD Dışişleri Bakanlığı verilerine göre, mevcut durumda 751 aktif silah satış anlaşması (FMS) bulunmaktadır ve bu anlaşmaların toplam değeri yaklaşık 39,2 milyar dolar olarak öngörülmektedir. Her yıl ABD, İsrail’e yaklaşık 3,8 milyar dolar tutarında askeri finansman sağlamaktadır. 7 Ekim 2023 sonrası dönemde ise Washington yönetimi, ek yardımlarla birlikte İsrail’e 17,9 milyar dolarlık ilave destek sunmuştur.
Gizlilik ve İnsan Hakları Raporları
Askeri uzmanlar, WRSA-I mekanizmasının sınırsız hale getirilmesinin ABD'nin askeri hazırlığını olumsuz etkileyebileceği uyarısını yapmaktadır. Ayrıca, yeni tasarıyla birlikte Dışişleri Bakanlığı'nın insan hakları raporlarını Kongre’ye sunma zorunluluğunun da ortadan kaldırılması planlanmaktadır. Washington D.C. merkezli Çatışmalarda Sivilleri Koruma Merkezi düşünce kuruluşundan John Ramming-Chappell, bu düzenlemenin geçmesi durumunda Kongre ve kamuoyunun ABD dış politikasının etkileri hakkında daha az bilgiye sahip olacağını ifade etmiştir. Emekli diplomatlar ise bu düzenlemenin Gazze'deki soykırım suçlarının üzerini örtme anlamına geldiğini vurgulamaktadır.
