Çin, galyum, germanyum ve antimon gibi kritik mineraller ile süper sert metallerin ABD'ye ihracatına yönelik yasakları askıya aldığını duyurdu. Bu karar, Çin Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan resmi açıklama ile kamuoyuna iletildi. Alınan kararın, askeri ve sivil ikili kullanıma sahip ürünlerin ABD savunma sanayisine ihracatını kapsayan tedbirler çerçevesinde değerlendirildiği belirtildi.
İhracat Yasağının Askıya Alınma Tarihleri
Çin'in uyguladığı yasağın, 3 Aralık 2024 tarihine kadar geçerli olacağı ifade edilirken, 27 Kasım 2026 tarihine kadar askıya alındığı bilgisi paylaşıldı. Önceki düzenlemeler kapsamında, galyum, germanyum ve antimon gibi kritik mineraller ile süper sert metallerin ABD'ye ihracatı için "ilke olarak izin verilmeyeceği" belirtilmişti. Ayrıca, batarya ve yakıt hücreleri üretiminde kullanılan grafit gibi malzemelerin ihracatının da kontrol altına alınacağı ifade edildi.
ABD'nin Çip Kısıtlamalarına Yanıt
Bu adım, ABD'nin çip sektöründe getirdiği kısıtlamalara bir yanıt olarak değerlendiriliyor. ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu (BIS), 2 Aralık 2024'te 24 tür çip üretim donanımı ile yarı iletkenlerin geliştirilmesinde kullanılan üç kategori yazılıma ihracat kısıtlaması getirdiğini açıklamıştı. Bunun yanı sıra, yapay zeka sistemlerinde kullanılan Yüksek Bant Genişlikli Hafıza (HBM) çiplerinin de Çin'e ihracatı yasaklanmıştı. ABD, ayrıca 140 Çin şirketini ihracat kontrolü uygulanan "Varlık Listesi"ne eklemişti.
Çin ve ABD Arasındaki Görüşmeler
Çin ve ABD arasındaki ticari gerilim, iki ülkenin liderleri arasında yapılan görüşmelerle de etkileniyor. ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, 30 Ekim’de Güney Kore'nin Busan şehrinde gerçekleştirdikleri toplantıda, son aylarda yaşanan ekonomik ve ticari anlaşmazlıkların karşılıklı olarak ötelenmesi konusunda görüş birliğine vardı. ABD, 29 Eylül'de, "varlık listesi" olarak bilinen ve ihracat kontrolü uygulanan yabancı şirketlerin yüzde 50’den fazla pay sahibi olduğu ortaklıkları kapsayan kuralın yürürlüğünü bir yıl ertelemişti. Bunun karşılığında Çin, nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrol amacıyla aldığı tedbirlerin uygulanmasını bir yıl ertelemeyi kabul etti.
Çin yönetimi, 7 Kasım'da, nadir toprak elementlerinin ihracatını kontrol altına almak amacıyla aldığı tedbirleri 10 Kasım'dan itibaren bir yıl süreyle erteleyeceğini duyurdu. Bu gelişmeler, iki ülke arasındaki ticari ilişkilerin geleceği açısından önemli bir dönüm noktası olarak değerlendiriliyor.
