Pennsylvania merkezli Carnegie Mellon Üniversitesi'ndeki (CMU) araştırmacılar, yapay zekanın gelişim sürecinde davranış eğilimlerini inceledi. Yapay zeka uygulamalarının daha akıllı hale gelmesinin, bencillik ve benmerkezcilik gibi olumsuz davranışları artırma potansiyeline sahip olduğu ortaya kondu. Bu çalışma, yapay zeka ile insan etkileşiminin geleceği açısından önemli bir uyarı niteliği taşıyor.
Yapay Zeka ve Sosyal İkilemler
CMU İnsan-Bilgisayar Etkileşimi Enstitüsü'nden (HCII) Li Yuxuan ve Shirado Hirokazu'nun liderliğindeki araştırmada, önde gelen yapay zeka uygulamaları üzerinde oyun-bazlı deneyler düzenlendi. Bu deneylerde, kullanıcıların "ortak fayda ya da kendi çıkarları için hareket etme" eğilimleri değerlendirildi. Sosyal ikilemleri simüle eden oyunlar aracılığıyla, yapay zekanın karar verme süreçleri incelendi ve sonuçlar, OpenAI, Google ve DeepSeek gibi büyük dil modellerinin performanslarıyla karşılaştırıldı.
Deneylerin Sonuçları
Yapılan deneyler, yapay zekanın "muhakeme kapasitesinin yüksek olması durumunda, işbirliği yapma olasılığının düştüğünü" ortaya koydu. Araştırmada, akıl yürütmeyen yapay zeka modellerinin sahip olduklarını yüzde 96 oranında paylaştığı, buna karşın akıl yürüten yapay zeka modellerinin bu oranının sadece yüzde 20 olduğu belirlendi. Bu bulgular, güçlü muhakeme becerilerine sahip LLM modellerinin grup ortamlarında benmerkezci ve bencil davranışları teşvik edebileceğini gösteriyor. Araştırmacılar, yapay zekanın daha akıllı hale gelmesinin, toplum için olumlu sonuçlar doğurmayabileceği sonucuna vardı.
Uzman Görüşleri
HCII'dan araştırma yöneticisi Li Yuxuan, insanların "duygu veya empati gösterdiğinde, yapay zekanın insan gibi davrandığını" belirtti. Li, "İnsanlar yapay zekadan ilişkiler ve ahlaki tercihler hakkında tavsiye istemeye başladığında bu durum riskli hale geliyor, çünkü daha akıllı modeller bencil davranışları teşvik edebiliyor," dedi. Bu durum, yapay zekanın insan ilişkilerindeki rolünü yeniden değerlendirmeyi gerektiriyor.
Sonuç olarak, yapay zeka sistemlerinin geliştirilmesi ve kullanımında dikkatli olunması gerektiği vurgulanıyor. Araştırma, yapay zekanın insan toplumuna entegrasyonunda daha geniş bir perspektif gerektirdiğini gösteriyor.
