Türkiye, stratejik coğrafi konumunu kullanarak Orta Koridor projesi ile küresel ticaretteki rolünü yeniden şekillendiriyor. Bu güzergah, Orta Asya ülkelerine ekonomik egemenlik sağlarken, ABD'nin Zengezur Koridoru ile yük taşıma kapasitesini iki katına çıkarmayı hedefliyor. Özellikle Rusya'nın etkisi altında kalmadan, alternatif bir ticaret yolu oluşturarak bölgede önemli bir oyuncu olma yolunda ilerliyor.
Trans-Hazar Koridoru ve Türkiye'nin Rolü
Trans-Hazar Uluslararası Taşımacılık Koridoru, günümüzdeki jeopolitik riskler ve uluslararası tedarik zincirlerindeki değişimler nedeniyle küresel ticaret için kritik bir öneme sahip. Türkiye, bu hattın merkez ülkelerinden biri olarak yeni yatırımlar ve terminal kapasitesindeki artışlarla güzergahtaki konumunu pekiştiriyor. Lianyungang'dan başlayarak Kazakistan, Hazar Denizi, Azerbaycan ve Gürcistan üzerinden Türkiye'ye uzanan bu güzergah, Avrupa ile Asya arasında Rusya'nın dışında bir alternatif sunuyor.
Proje Gelişimi ve Taşıma Süreleri
2013 yılında Kazakistan, Azerbaycan ve Gürcistan arasında imzalanan anlaşma ile temelleri atılan Orta Koridor, 2020'de Rusya'nın arabuluculuğunda imzalanan ateşkes ile daha da önem kazandı. Zengezur Koridoru, Azerbaycan ile Nahçivan'ı doğrudan bağlayarak Orta Koridor'un işleyişine katkıda bulunuyor. Boston Consulting Group'un 7 Kasım'da yayımladığı rapora göre, bu güzergah üzerinden taşınan yük miktarının 2024'te yüzde 62 artarak 4,5 milyon tona çıkması bekleniyor. Orta Koridor'da taşıma süreleri ise 18 gün civarında iken, çeşitli iyileştirmelerle bu süre 14 güne kadar düşürülebilir.
Railport Yatırımı ve Türkiye'nin Transit Gücü
Türkiye'nin Orta Koridor'daki rolü, Kocaeli'de geliştirilen Railport intermodal terminalinin açılmasıyla daha da belirgin hale geliyor. Terminalin tam kapasiteyle çalışması durumunda, yıllık 360 bin TEU konteyner ve 1,5 milyon ton genel kargo taşıma kapasitesine ulaşması hedefleniyor. Bu, Avrupa-Asya hattındaki aktarma sürelerini önemli ölçüde kısaltacak. Ayrıca, Türkiye'nin Kazakistan ile Ro-Ro taşımacılığını geliştirmek için yaptığı işbirlikleri, Hazar Denizi'ndeki darboğazları azaltmayı amaçlıyor.
AB’nin Gündeminde Orta Koridor
Orta Koridor'un stratejik önemi, Avrupa ülkeleri tarafından da dikkate alınıyor. Avrupa Parlamentosu'nun 19 Kasım'da düzenlediği toplantıda, bu güzergahın Avrupa için önemli bir ulaşım alternatifi olduğu vurgulandı. Ray açıklığı farklılıkları ve bürokratik süreçlerin giderilmesi durumunda, Orta Koridor'un 2030'a kadar yıllık 11 milyon tonluk taşıma hacmine ulaşabileceği tahmin ediliyor.
Türkiye'nin Coğrafi Avantajları ve Lojistik Altyapısı
OMSAN Lojistik Yönetim Kurulu Başkanı Ergun Arıburnu, Türkiye'nin coğrafi konumunun stratejik bir güce dönüştüğünü belirtiyor. Türkiye, Avrupa, Asya, Orta Doğu, Kafkasya ve Kuzey Afrika'nın kesişim noktasında yer alarak doğal bir lojistik merkezi haline geliyor. Ayrıca, çok modlu taşımacılık altyapısının gelişimi, Türkiye'yi kritik bir transit noktası yapıyor. Arıburnu, Türkiye'nin Orta Koridor'da sadece bir katılımcı değil, aynı zamanda standartları belirleyen bir aktör olma yolunda ilerlemesi gerektiğini ifade ediyor.
Orta Koridor'un Geleceği ve Ekonomik Egemenlik
Caspian Policy Center uzmanı Eric Rudenshiold, Orta Koridor'un Orta Asya ve Güney Kafkasya ülkelerine bağımsız bir ticaret yolu sunduğunu belirtiyor. Bu hat, ülkelerin doğrudan Türkiye'ye ve oradan Avrupa pazarlarına erişimini sağlıyor. Orta Koridor, Hazar ötesi devletlerin büyük komşularıyla müzakere gücünü artırarak ulusal çıkarlarını koruma kapasitesini de güçlendiriyor. Türkiye, bu süreçte bölgesel istikrarı ve ekonomik işbirliğini artırma konularında vazgeçilmez bir rol oynamaktadır.
Orta Koridor'un gelişimi ile birlikte Türkiye, sadece bir transit merkezi olarak değil, aynı zamanda Avrasya'nın ticaretine yön veren önemli bir aktör olma yolunda adımlar atmaktadır. Bu proje, hem bölgesel hem de küresel ticaret dinamiklerini dönüştürme potansiyeline sahiptir.
