Türkiye, ani kalp durmalarında ölüm riskini azaltmak amacıyla önemli bir adım attı. Yeni yönetmelik ile birlikte otomatik harici defibrilatörlerin (OED) havalimanları, alışveriş merkezleri, stadyumlar ve toplu taşıma araçları gibi pek çok alanda zorunlu olarak bulundurulması kararlaştırıldı. Bu cihazlar, acil sağlık ekipleri olay yerine ulaşana kadar hayat kurtarıcı ilk müdahaleyi gerçekleştirme imkanı sunacak. OED’lerin konumlandırılması, bakımı ve takip işlemleri Sağlık Bakanlığı tarafından kurulacak OED-Net sistemi aracılığıyla gerçekleştirilecek.
Otomatik Harici Defibrilatörlerin (OED) Kullanımına İlişkin Düzenlemeler
Yönetmelik, sağlık hizmeti sunulmayan alanlarda meydana gelen ani kalp durmalarında, acil sağlık ekipleri gelene kadar etkin müdahale ile ölüm ve sakatlık riskinin azaltılmasını hedefliyor. OED'lerin kullanımı ile ilgili usul ve esaslar belirlenerek, bu cihazların konumlandırılması, kayıt, takip sistemi, bakım ve onarım standartları oluşturuldu. OED, kamu kurumları, özel kuruluşlar, toplu taşıma araçları ve kamusal alanlarda bulundurulacak.
OED Cihazlarının Asgari Standartları ve Özellikleri
Yönetmelikle, OED cihazlarının asgari standartları ve konumlandırma gereklilikleri de detaylandırıldı. Cihazlar, göğse yapıştırılan elektrotlar aracılığıyla kalp ritmini analiz edebilme, ölümcül ritim değişikliklerini algılayabilme ve elektroşok uygulama yeteneğine sahip olacak. Ayrıca, tüm OED’lerin tıbbi cihaz olarak kayıtlı olması zorunlu hale getirildi. Cihazlar, Türkçe ve İngilizce sesli komut özelliği ile donatılacak ve çalışabilirlik durumu, batarya seviyesi gibi veriler OED-Net'e aktarılabilecek.
Erişilebilirlik ve Konumlandırma Standartları
Otomatik şok cihazlarının halkın toplu bulunduğu alanlarda erişilebilir konumlarda bulundurulması sağlanacak. Cihazların konumlandırılmasında uluslararası rehberler dikkate alınacak ve acil durumlarda en kısa sürede ulaşılabilir noktalara yerleştirilecektir. OED'lerin, herkesin görebileceği yükseklikte ve kolay açılabilir şekilde koruma kutusunda bulundurulması gerekecek. Ayrıca, cihazların konumunu belirten uyarıcı işaretler de yerleştirilecektir.
OED'nin Bakımı ve Veri Akışı
Yönetmelik, OED'nin bakım ve kullanım süreçlerini de düzenlemektedir. OED, sağlık meslek mensupları, ilk yardımcılar ve halktan kurtarıcılar tarafından kullanılabilecek. Kullanım sonrası, OED'deki verilerin kaydedilmesi ve il sağlık müdürlüğüne teslim edilmesi OED edinicisinin sorumluluğunda olacaktır. Sağlık Bakanlığı, OED'lerin takibi ve veri akışını sağlamak amacıyla ulusal bir kayıt sistemi kuracaktır.
Kapsamın Genişletilmesi
OED bulundurma zorunluluğu, üç aşamalı bir plan ile genişletilecektir. İlk aşamada 2026 yılı sonuna kadar havalimanları, stadyumlar ve belirli spor tesislerinde OED bulundurulması zorunlu hale getirilecektir. İkinci aşama, 2027 yılı sonuna kadar 100 yatak üzeri konaklama tesisleri ve büyük öğrenci yurtları gibi alanları kapsayacak. Üçüncü aşamada ise 2028 yılı sonuna kadar benzin istasyonları ve diğer iş yerlerinde OED’lerin bulundurulması sağlanacaktır.
Bu yönetmelik, ani kalp durmalarında hayat kurtarıcı önlemlerin alınması açısından önemli bir adım olarak değerlendirilmektedir ve sağlık alanında önemli bir dönüşüm sürecini başlatmaktadır.
