Bolu'da 1987 yılında keşfedilen Gladyatör Mezar Anıtı, Roma dönemine ait önemli bir tarihi eseri gün yüzüne çıkardı. İlk kez ziyarete açılan bu anıt, binlerce yıl önce özgürlükleri için arenalarda savaşan gladyatörlerin isimlerini ve zaferlerini günümüze taşıyor. Tepecik Mahallesi'nde bulunan bu mezar anıtı, Roma döneminde mezarlık olarak kullanılan bir alanda yer alıyor ve Bolu Müzesi envanterine Gladyatör Mezar Anıtı olarak kaydedildi.
Roma Döneminin İzleri
Bilimsel incelemeler sonucunda milattan sonra 2. ve 3. yüzyıla tarihlendirilen anıt, özellikle Rahip Secundus tarafından dövüşen gladyatörler adına yaptırıldığı ifade ediliyor. Klaudiopolis'in gladyatör dövüşleri açısından ne denli önemli bir merkez olduğunu gösteren bu eser, dönemin kültürel ve sosyal yapılarına ışık tutuyor. Anıtta yer alan Grekçe yazıtlar, gladyatörlerin isimleri, kazandıkları zafer sayıları ve dövüş türleri hakkında değerli bilgiler sunuyor.
Gladyatörlerin Zaferleri
Anıtta, gladyatör dövüşlerinin detayları da yer almakta. İlk gün dövüşen kılıç-kalkan gladyatörü Campanus'ın 65 zafer, savaş arabasıyla dövüşen Myron'un ise 43 zafer kazandığı belirtiliyor. İkinci gün provokatör gladyatör Apleros 52, Chrysampelos 35 zafer elde ediyor. Üçüncü gün ise savaş arabası kullanan Margarites 75, kılıç-kalkan gladyatörü Victor 58 zafer kazanıyor. Büyük arena gününde ise çeşitli gladyatörlerin kazandıkları zaferler detaylı bir şekilde kaydedilmiş. Bu bilgiler, gladyatör dövüşlerinin nasıl organize edildiği ve bu dövüşlerin Roma toplumunda nasıl bir ilgi gördüğüne dair önemli veriler sunuyor.
Bolu’nun Tarihi Önemi
Bolu Müze Müdürü Atılgan Kaya, Klaudiopolis'in Roma döneminde önemli bir yerleşim merkezi olduğunu ve gladyatör dövüşlerinin yapıldığı kültürel bir alan olarak da bilindiğini vurguladı. Özellikle Hadrianus döneminde Bolu'da büyük bir iskan hareketinin yaşandığını belirten Kaya, kentin antik eserlerinin çoğunun bu döneme ait olduğunu ifade etti. Kaya, Bolu'nun, Anadolu bölgesindeki en önemli gladyatör dövüş alanlarından birine ev sahipliği yaptığını ve bu durumun antik dönemdeki sosyal dinamikler üzerinde önemli bir etki yarattığını belirtti.
Antik Stadion ve Gladyatör Anıtı
Bolu'daki antik stadionun, Anadolu'daki 9 büyük antik stadyumdan biri olduğu kaydediliyor. Bu stadion, 30 bin kişilik kapasitesiyle dikkat çekiyor ve gladyatör dövüşlerinin yapıldığı en önemli alanlardan biri olarak kabul ediliyor. Kaya, gladyatör anıtının, bu arenada dövüşen gladyatörlerin başarılarını ve isimlerini ölümsüzleştirdiğini belirtti. Anıtta yer alan 18 satırlık Grekçe yazıtlar, bu dövüşlerin detaylarına dair önemli bilgiler sunuyor.
Son olarak, Kaya, gladyatörlerin arenada gösterdikleri başarıların, onların özgürlüğe giden yolunu açtığını ve Roma döneminde bu tür dövüşlerin sosyal statü ve prestij kazandırdığını vurguladı. Bolu'daki bu antik stadyum ve gladyatör anıtı, Roma'nın Anadolu'daki kültürel etkilerini anlamak için önemli bir kaynak olarak değerlendiriliyor.
